ΜΕ ΤΗΝ ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

3 Δεκεμβρίου 2009 : Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία.

Μέρος της καθημερινότητάς μας αποτελεί πλέον η συναναστροφή μας με άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).

Στα πλαίσια της παγκόσμιας ημέρας των ατόμων με αναπηρίες στο σχολείο πραγματοποιήθηκε ημερίδα ενημέρωσης των παιδιών για τα δικαιώματα αυτών των ατόμων και τις δυνατότητες εργασίας τους.

Με συντονίστριες τις εκπαιδευόμενες κοινωνικούς λειτουργούς του τμήματος κοινωνικής διοίκησης του Δημοκρίτειου πανεπιστημίου Θράκης ,τη συμμετοχή του υπεύθυνου του Γραφέιου ΣΕΠ του σχολείου και την βοήθεια της κοινωνικής λειτουργού του Δήμου Σαπών διοργανώθηκαν δραστηριότητες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Στην αρχή έγινε συζήτηση- ενημέρωση της Α τάξης πάνω στους κανόνες συμπεριφοράς καθημερινής επικοινωνίας με άτομα με αναπηρία.

«Τα παιδιά ενημερώθηκαν για τα διάφορα είδη αναπηρίας και για τα δικαιώματα των ΑΜΕΑ στην κοινωνία και στην εργασία . Είχαν την ευκαιρία να δουν κάποιες φωτογραφίες που απεικονίζουν ΑΜΕΑ να εργάζονται σε διάφορους τομείς . Μετά το τέλος της ενημέρωσης , έγινε συζήτηση με τα παιδιά σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν οι ίδιοι αυτά με τα άτομα και ποια πιστεύουν πως είναι τα δικαιώματα τους. Ομόφωνα εξέφρασαν τη συμπάθειά τους για τα ΑΜΕΑ .Θεωρούν σωστό και αναγκαίο να μην περιθωριοποιούνται και να μην αντιμετωπίζουν ρατσιστικές στάσεις . Απαραίτητη επίσης θεωρούν την συμμετοχή κι την προσφορά τους στην εργασία» ( Βαφειάδου Χρύσα φοιτήτρια Δ.Π.Θ. τμήμα κοινωνικής διοίκησης)

Κανόνες συμπεριφοράς καθημερινής επικοινωνίας με άτομα με αναπηρία 

• Αν και ένας στους δέκα ανθρώπους έχει κάποιου είδους αναπηρία, οι άνθρωποι συνήθως νιώθουν αμηχανία όταν συναντούν ένα τέτοιο άτομο. Λόγω της ανεπαρκούς γνώσης των αναγκών τους και των περιορισμών τους, των τρόπων που προσφέρεται και λαμβάνεται βοήθεια και λόγω της προκατάληψης ή του φόβου για το άγνωστο, οι άνθρωποι είναι απρόθυμοι να επικοινωνήσουν και να προσφέρουν βοήθεια σε άτομα με αναπηρία. Σχεδιάσαμε αυτό το βιβλίο κανόνων συμπεριφοράς οδηγούμενοι από την επιθυμία να βελτιωθεί η καθημερινή ζωή των ατόμων με αναπηρία και να εμπνεύσουμε τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν μαζί μας χωρίς φόβο. Συνιστούμε επίσης εγκάρδια το παρόν βιβλίο στα άτομα με αναπηρία. 

  

• Αν κρίνετε ότι υπάρχει ανάγκη να βοηθήσετε ένα άτομο με αναπηρία, ρωτήστε τον/την ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το κάνετε.

• 
  
  
  
  Όταν συστήνεστε σε ένα άτομο με τεχνητό ή ακρωτηριασμένο χέρι, μην αποφεύγετε να του δώσετε το χέρι σας. Δώστε το αριστερό σας χέρι ή αγγίξτε τον/την με μια φιλική χειρονομία. 
  

• Μιλήστε απευθείας στο άτομο με αναπηρία παρά μέσω γονέα, συνεργάτη, συνοδού ή διερμηνέα.
  

•  Μιλήστε φυσιολογικά, χρησιμοποιώντας κοινές εκφράσεις όπως «τα λέμε», «πρέπει να προλάβω», «θα έχεις νέα μου σύντομα» - ανεξάρτητα από την αναπηρία που έχει το άτομο αυτό. Μη φοβάστε να χρησιμοποιήσετε λάθος λέξεις. 

• Αν μιλάτε για λίγο με άτομο σε αναπηρικό καρότσι προσπαθήστε να χαμηλώσετε στο ύψος του, ώστε να αποκτήσετε οπτική επαφή. 
• Επικεντρώστε την προσοχή σας σε άτομο με προβλήματα ομιλίας. Αν δεν καταλαβαίνετε τι λέει το άτομο αυτό, ζητήστε του/της να το επαναλάβει. Μην προσποιείστε ότι καταλάβατε. 
• Μιλάτε αργά και καθαρά σε ένα άτομο με προβλήματα ακοής. Μη φωνάζετε και μη μιλάτε μέσα στο αυτί του/της. Οι εκφράσεις του προσώπου σας και οι κινήσεις των χειλιών σας βοηθάνε το άτομο με προβλήματα ακοής να σας καταλάβει. Αν εξακολουθείτε να μην είστε σίγουροι ότι σας κατάλαβε, σημειώστε ό,τι θέλετε να πείτε. 
• Όταν χαιρετάτε ένα τυφλό άτομο ή άτομο με μειωμένη όραση, πείτε του/ της το όνομά σας. Αν του/της προσφέρετε βοήθεια στο περπάτημα, αφήστε τον/την να ακουμπήσει στο βραχίονά σας. 
• Άτομα με προβλήματα ακοής ή όρασης μπορούν να επικοινωνήσουν επίσης και μέσω της αίσθησης της αφής. Αν συναντήσετε ένα τέτοιο άτομο, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί του σχηματίζοντας κεφαλαία γράμματα στην παλάμη του/της. 
• Αν δεν έχετε οικειότητα με ένα άτομο με αναπηρία αποφύγετε να τον/ την ρωτήσετε για την αναπηρία του/της ή τις αιτίες της. 
• Να είστε διακριτικός και υπομονετικός, ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να κάνει κάτι. 
• Μην επαινείτε υπερβολικά ένα άτομο με αναπηρία που εκτελεί φυσιολογικές καθημερινές εργασίες. 

• Ενώ περιμένετε στη γραμμή, παραχωρήστε τη θέση σας σε ένα άτομο με αναπηρία ή μεσολαβήστε ώστε το άτομο αυτό να προχωρήσει μπροστά στη σειρά και μην στέκεστε ακριβώς μπροστά του σε πολύ κοντινή απόσταση. 
• Όταν χρησιμοποιείτε μέσα μαζικής μεταφοράς προσφέρετε τη θέση σας στο άτομο με αναπηρία. Βοηθήστε το να επιβιβαστεί ή να αποβιβαστεί από το λεωφορείο, το τραμ ή το αεροπλάνο, αφού πρώτα ρωτήσετε με ποιόν τρόπο μπορείτε να βοηθήσετε καλύτερα. 
• Μην αγγίζετε τα ορθοπεδικά βοηθήματα (πατερίτσες, μπαστούνι, αναπηρικό καροτσάκι), παρά μόνο αν σας έχει ζητηθεί. Μη στηρίζεστε σε αναπηρικό καρότσι, είναι μέρος του προσωπικού χώρου του ατόμου που το χρησιμοποιεί. Όταν συνοδεύετε άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο, μη κρεμάτε στο αμαξίδιο του/της την τσάντα σας ή σακούλες με ψώνια προκειμένου να ελαφρώσετε τα χέρια σας. Το αναπηρικό αμαξίδιο και τα λοιπά τεχνικά βοηθήματα θεωρούνται ως «προέκταση του σώματος» του ατόμου με αναπηρία και αντικαθιστούν τη λειτουργία των μελών του σώματος που δεν λειτουργούν. 
• Μη χαϊδεύετε ένα σκύλο-βοηθό ατόμου με αναπηρία ενόσω «εργάζεται». Ζητήστε άδεια από τον ιδιοκτήτη. 

• Προσέξτε τους οδηγούς αυτοκινήτων που φέρουν το αναπηρικό σήμα. Όταν βλέπετε ένα αυτοκίνητο που φέρει το αυτοκόλλητο με την αναπηρική καρέκλα στο μπροστινό ή πίσω τζάμι, αυξήστε την απόσταση, χαμηλώστε ταχύτητα και να είστε πιο προσεκτικοί. Θυμηθείτε ότι ένα άτομο με αναπηρία μπορεί να αργεί να εκτελέσει μερικές ενέργειες. 
• Μην παρκάρετε σε μέρη που είναι καθορισμένα με τα σήματα πρόσβασης αναπηρικού καροτσιού και μπροστά σε ράμπες πρόσβασης σε πεζοδρόμια ή σε καταστήματα. 
• Μη δείχνετε οίκτο σε άτομα με αναπηρία. Συμπεριφερθείτε τους σαν ίσους, γιατί αυτό είναι. Όταν συνοδεύετε ένα παιδί που λόγω αθώας περιέργειας ρωτήσει για τον άνθρωπο με αναπηρία που τυγχάνει να είναι δίπλα σας, εξηγείστε του όσο πιο απλά μπορείτε ό,τι γνωρίζετε για το συγκεκριμένο είδος αναπηρίας. Μην αποτρέπετε το παιδί από το να κοιτάζει τον άνθρωπο με αναπηρία ή να σας ρωτήσει σχετικά. 

 

Το κείμενο αποτελεί μετάφραση από τα αγγλικά της αντίστοιχης έκδοσης της Κροατικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία. Η ορθότητα των όρων που χρησιμοποιούνται έχει ελεγχθεί από την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ).

Πραγματοποιήθηκε βιωματική δραστηριότητα των μαθητών και μαθητριών στην αυλή του σχολείου με σκοπό την κατανόηση της ενσυναίσθησης των τυφλών ατόμων. Μαθητές συνόδευαν συμμαθητές τους που έπαιζαν τον ρόλο του τυφλού και προσπαθούσαν να τους κατατοπίσουν κατά την μετακίνησή τους.

«Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ζευγάρια . Το ένα μέλος του ζευγαριού έπαιζε τον ρόλο του τυφλού , έχοντας δεμένα τα μάτια του και το άλλο μέλος τον μουγκό μη μπορώντας να μιλήσει. Στόχος της άσκησης αυτής ήταν να νιώσουν τα παιδιά αυτές τις δυο αναπηρίες και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Ο μουγγός είχε την ευθύνη της καθοδήγησης , χωρίς να μιλάει στον τυφλό μέσα στο προαύλιο του σχολείου. Μετά το τέλος της άσκησης τα παιδιά εξέφρασαν τα συναισθήματά τους ( Τσιντζιλώνη Κασσιανή, φοιτήτρια Δ.Π.Θ.τμήμα κοινωνικής διοίκησης ).

Η βιωματική προσέγγιση ολοκληρώθηκε με την δημοσίευση σκέψεων, συναισθημάτων και απόψεων των συμμετεχόντων μαθητών και μαθητριών.

« Φοβήθηκα και ένοιωσα ανασφάλεια για μένα και την συμμαθήτριά μου που συνόδευα . Εγώ επειδή δεν μπορούσα να μιλήσω για να καθοδηγήσω και το ζευγάρι μου ένοιωσα πως έχω μεγαλύτερη ευθύνη,επειδή τουλάχιστον μπορούσα να βλέπω.» ( Θ.Ρ.)

« Μετά από αυτή την εμπειρία νιώθω θαυμασμό για τα άτομα αυτά . Είναι τελικά πολύ δύσκολο κάποιος να μην μπορεί να δει και να μην μπορεί να μιλήσει ….κι όμως πρέπει να ζήσει ανάμεσά μας…»( Χ.Μ.)

« Ζήσαμε για λίγο μια φοβερή κατάσταση αλλά αν φανταστούμε ότι για ολόκληρη την ζωή του κάποιος θα ζει έτσι , πρέπει να γίνει πιο δυνατός στην ψυχή από μας για να μπορέσει να αντιμετωπίσει την ζωή του». (Π.Κ.)

 

 

( Φωτογραφίες από την βιωματική άσκηση)

Κατά την τρίτη και τελευταία δραστηριότητα τα παιδιά ευαισθητοποιήθηκαν περισσότερο. Προβλήθηκε η ταινία «ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗ» την οποία παρακολούθησε η Α τάξη του λυκείου και η Β τάξη του γυμνασίου στην αίθουσα «θέατρο» του γυμνασίου Σαπών. Η ταινία προβλήθηκε με την βοήθεια επιλογής της κ. Γεωργιάδου Ειρήνης κοινωνικής λειτουργού του Δήμου Σαπών . Αναφερόταν στην παρουσίαση ενός ατόμου με νοητική υστέρηση και στην δύναμη της ψυχής του ώστε να ξεπεράσει το πρόβλημά του και μετά να ενταχθεί στην κοινωνία μας.

•